17.jpg
Ostre koło czy single speed - jaki rower wybrać?

W Loca Bikes tworzymy rowery zarówno z jednym jak i drugim rozwiązaniem, a dziś podpowiadamy, komu najbardziej może odpowiadać jeden lub drugi sposób jazdy, a także na co zwrócić uwagę kupując rower typu ostre koło/ single speed oraz jak dostosować swoją obecną ramę szosową/ miejską czy nawet mtb do napędu typu ostre koło. 

Zacznijmy od definicji ostrego koła i wolnobiegu…

… czyli w najkrótszy możliwy sposób wyjaśnijmy podstawowe różnice między ostrym kołem a wolnobiegiem:

Ostre koło

W Polsce zwrot ostre koło przyjął się jako określenie typu roweru, który charakteryzuje się jednym biegiem, minimalistycznym wyglądem, niską wagą i kołami szosowymi 700c. Jest to o tyle kłopotliwe, że tego typu rowery w wielu przypadkach ostrego koła wcale nie mają. Czym więc jest ostre koło? To nic innego jak rodzaj napędu. Chodzi o to, że tak jak w pierwszych rowerach z XIX wieku tarcza korby oraz zębatka w tylnym kole połączone są ze sobą na sztywno. Oznacza to, że kręcąc korbą do przodu tylne koło będzie kręcić się do przodu, a kręcąc do tyłu będzie kręcić się do tyłu.  Jadąc na rowerze z ostrym kołem nie można przestać pedałować, bo korba kręci się cały czas.   

Tak wygląda typowa zębatka ostrokołowa:

Wolnobieg

To rodzaj napędu z mechanizmem (zębatkowo-zapadkowym lub ciernym) nie łączącym pedałów na stałe z tylnym kołem, dzięki czemu przy jeździe na przykład z górki można przestać pedałować. To rozwiązanie powszechnie znane, stosowane w rowerach miejskich, szosowych, górskich oraz w naszych rowerach typu single speed. Śmiało zakładamy, że każdy rowerzysta miał z wolnobiegiem do czynienia i wie o co chodzi, nawet jeśli sama nazwa nie była mu znana. 

Poniżej przedstawiamy jak wygląda wolnobieg w rowerze typu single speed. 

Dzięki łożyskom i mechanizmowi zębatkowo-zapadkowym można unieruchomić wewnętrzną część wolnobiegu i zakręcić częścią z zębami. W przypadku ostrego koła nie jest to możliwe

 

Oba rozwiązania mają swoich zagorzałych zwolenników i przeciwników, przyjrzyjmy się więc ich zaletom i wadom.

Ostre koło - zalety

  • lepsza dynamika i przyspieszenie dzięki bezpośredniemu przełożeniu. Z reguły w przypadku ostrego koła na pedały zakłada się strapy i wtedy moc z nóg przenoszona jest znacznie lepiej na koła, bo rower napędzamy nie tylko poprzez naciskanie na pedały, ale także ciągnięcie do góry. 
  • większa synergia rowerzysty i roweru. Na ostrym kole korba raz wprawiona w ruch cały czas się kręci i w pewnym stopniu podczas jazdy można korzystać z jej energii
  • czysta forma jazdy, znana z pierwszych rowerów
  • inne, dla wielu znacznie lepsze doświadczenie z jazdy. Na ostrym kole można skidować, czyli blokować tylne koło i wchodzić w kontrolowany ślizg
  • zmniejszona waga roweru dzięki wyeliminowaniu hamulców, zębatek, manetek, klamek i linek
  • wyrobienie formy przez nawyk ciągłego pedałowania
  • niezawodność – mniej części, które mogą ulec awarii
  • estetyka – zwolennicy ostrego koła podkreślają, że pozbawiony hamulców i pancerzy rower wygląda po prostu lepiej

 

Ostre Koło All Seeing Eye
All Seeing Eye by Loca Bikes

 

Ostre koło - wady

  • konieczność pedałowania cały czas 
  • znacznie większe obciążenie dla kolan i kostek spowodowane koniecznością hamowania poprzez kontrowanie i przeciwstawianie się ruchowi obrotowemu korby
  • problemy z opanowaniem awaryjnego hamowania tylko z hamulcem przednim lub skidowaniem
  • konieczność przypięcia stóp do pedałów przy pomocy bloków SPD lub strapów
  • możliwość zahaczenia pedałem o powierzchnię przy jeździe po łuku lub po nierównościach tzw. pedal strike

Komu polecalibyśmy zatem rower ostre koło? Na pewno rowerowym pasjonatom, wielbicielom szybkiej i dynamicznej jazdy po w miarę równych powierzchniach miejskich oraz miłośnikom ewolucji na rowerze, którzy na ostrym kole mogą swobodnie zrobić stójkę czy skidowanie – przeniesienie ciężaru ciała na przednie koło powodujące jednoczesne zablokowanie tylnego koła. Zalety ostrego koła od lat doceniają m.in. kurierzy rowerowi, dla których prędkość dostarczania przesyłek i niezawodność tych modeli jest najważniejszymi atutami. Najlepsi potrafią przejechać całą trasę, ani razu nie schodząc z pedałów. Ostre koło polecamy też wyznawcom powrotu do najbardziej klasycznego sposobu jeżdżenia na rowerach i… wielbicielom strategii szachistów, bo jak pisze na swoim blogu Sheila Tabita „jazdę na ostrym kole niektórzy porównują do gry w szachy, w której przewiduje się kolejne ruchy przeciwnika i odpowiednio wcześnie na nie reaguje”.

Wolnobieg - zalety

  • rodzaj napędu, który jest powszechnie znany
  • możliwość przerwania pedałowania
  • większa kontrola i bezpieczeństwo (oczywiście doświadczeni ostrokołowcy też potrafią doskonale kontrolować rower, ale to wymaga wiele wprawy)
  • łatwiejsze hamowanie
  • wygodniejsza jazda
Rower single speed
Red Shredder by Loca Bikes

 

Wolnobieg - wady

  • mniejsza synergia z rowerem 
  • ciężej jest jeździć "na kółko", czyli przenosić moc z nóg we wszystkich pozycjach podczas pedałowania (nie tylko pchając, ale także ciągnąc nogi w górę)
  • rower z tego typu mechanizmem jest minimalnie cięższy
  • wolnobieg potrafi być zawodny i awaryjny
  • odrobinę wyższa cena wolnobiegu w stosunku do zębatki ostrokołowej

 

Rower z wolnobiegiem to na pewno dla przeważającej większości osób rozwiązanie spokojniejsze i bezpieczniejsze. Na pewno powinny wybierać go osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z poruszaniem się rowerami po mieście i czują się nadal niepewnie w starciu z krawężnikami i nierównościami terenu czy nieoczekiwanym hamowaniem. Oferujemy również kompromis, pomiędzy single speedem i rowerem miejskim. Takie rowery mają możliwość zamontowania m.in. pełnych błotników, bagażnika, szerszych opon. Znajdziesz w nich wszystko co jest potrzebne do komfortowego przemieszczania się po mieście.

W naszych rowerach typu single speed tylna piasta wyposażona jest w dwa gwinty. Z jednej strony można nakręcić wolnobieg, a z drugiej zębatkę ostrokołową. Dzięki temu poprzez szybkie przełożenie koła można cieszyć się zaletami jednego i drugiego rozwiązania. Wiele osób zaczyna swoją przygodę z wolnobiegiem, a potem z czasem próbuje swoich sił na ostrym kole.

Na co zwrócić uwagę kupując rower typu ostre koło lub single speed?

Zacznijmy od tego, że jeśli chcemy pojeździć z napędem typu ostre koło to nie musimy do tego celu kupować nowego roweru. Prawie każdą ramę da się odpowiednio dostosować o czym piszemy w kolejnym akapicie. 

Nie każda rama jednak pozwoli na poczucie prawdziwej frajdy z jazdy na ostrym. Poniżej w kilku punktach postaraliśmy się zawrzeć kwintesencję tego na co zwrócić uwagę kupując rower typu ostre koło/ single speed, aby był on niezawodny, służył przez wiele lat, cieszył oko oraz zapewniał wysoki poziom adrenaliny i dopaminy podczas jazdy.  

Rama to podstawa. 

Pozostałe części zawsze można z czasem wymienić na lepsze, jednak inwestowanie w rower którego rama jest kiepska według nas nie ma większego sensu. 

Unikaj ram ze stali HT (Hi-Ten), bo są one wykonane z prostej, ciężkiej stali konstrukcyjnej o podwyższonej zawartości węgla. Zamiast tego zdecydowanie lepiej wybrać ramę ze stali Cr-Mo, czyli z dodatkiem chromu i molibdenu. Jest ona lżejsza i lepiej pochłania drgania. Na szczególną uwagę zasługują ramy z rur cieniowanych (double butted lub triple butted, czyli podwójnie lub potrójnie cieniowanych), w szczególności na rurach od Columbus, Reynolds czy Dedacciai. 

My w Loca Bikes postawiliśmy na ramy z potrójnie cieniowanego aluminium Al6061 T6. Jest to dodatkowo utwardzany stop aluminium, który cechuje się bardzo niską wagą i świetną sztywnością. Nasze ramy ważą zaledwie 1500-1700g w zależności od rozmiaru, czyli są o około 300-600g lżejsze od dobrych ram stalowych (oczywiście poza ramami stalowymi na topowych rurach, które miałyby podobną wagę). 

O stopach, ich zaletach i wadach można by napisać książkę (z resztą nie jedna już powstała), ale według nas kupując rower typu ostre koło warto postawić na dobrej klasy ramę stalową Cr-Mo (będzie ona trochę cięższa niż aluminium, ale rower lepiej będzie tłumił wibracje i drgania) lub na cieniowaną ramę aluminiową (będzie ona lżejsza niż stal, rower będzie responsywny dzięki dużej sztywności, ale rama będzie trochę bardziej przenosiła drgania, czemu da się częściowo zaradzić obniżając trochę ciśnienie w oponach i/lub inwestując w karbonowy widelec). 

Jeśli rozważasz ramę aluminiową to tutaj możesz zobaczyć ramy do ostrego koła/ single speeda od Loca Bikes. 

Rama ostre koło

Geometria ramy do ostrego koła ma także kluczowe znaczenie. 

W ostrym kole chodzi o to, aby rower był szybki i zwrotny, aby błyskawicznie reagował na nasze ruchy i pozwalał płynnie lawirować pomiędzy samochodami. 

Z drugiej strony przy powyższych założeniach powinien nadal być możliwie wygodny i oferować komfort na dłuższych trasach i przy większych prędkościach (nawet rzędu 45-55km/h). Wiele parametrów ma znaczenie, chociaż dla uproszczenia naszym zdaniem przede wszystkim należy zwracać uwagę na rozstaw kół (wheelbase), długość tylnych widełek (chainstay), długość górnej rury (top tube), wyprzedzenie widelca (offset) oraz kąty rury sterowej i podsiodłowej. 

Ostre koło jeździ i wygląda dobrze jeśli koła są blisko dosunięte do ramy dlatego chainstay powinien wynosić około 390-395mm, a rozstaw kół 960-995mm w zależności od rozmiaru. Wyprzedzenie widelca powinno być w granicach 35-40mm, kąty główki (rury sterowej) w okolicach 73 - 73,2 stopni i rury podsiodłowej 74-73,5 stopnia w zależności od rozmiaru. 

Napisaliśmy oddzielny artykuł o geometrii ramy do ostrego koła, który warto przeczytać jeśli chcielibyście bardziej zagłębić się w temat.

rama ostre koło

Z ramą związanych jest jeszcze kilka innych istotnych detali.

Przede wszystkim haki powinny być poziome (otwarte do tyłu), aby dało się w łatwy sposób napiąć łańcuch. Napinacze zewnętrzne lub wewnętrzne (jak w naszych ramach) dodatkowo ułatwiają sprawę. 

W polskich warunkach ważne, aby rama mieściła koła 700x28c, ponieważ na kostce czy nierównym asfalcie są one jednak znacznie bardziej wygodne niż najczęściej spotykanie koła 700x25c, a ich opory toczenia są jedynie nieznacznie większe. Szerokość montażowa tylnych widełek powinna wynosić 120mm, co pozwoli na montaż typowych piast do ostrego koła i torowych. 

Kontrolę i sztywność roweru poprawia także taperowana główka ramy (szersza u podstawy), jednak ramy z tym rozwiązaniem są z reguły znacznie droższe. 

Ostatnim detalem, który zapewnia minimalistyczny wygląd jest wewnętrzne prowadzenie pancerza do tylnego hamulca.

Przełożenie w ostrym kole, a komfort
i prędkość

Zależność między wielkością zębatek w rowerach jednobiegowych to kluczowy parametr dla zapewnienia komfortu jazdy. 

Przez zbyt wysokie przełożenie nie będziemy w stanie szybko się rozpędzić nawet na prostej ulicy. Zbyt niskie natomiast zagwarantuje nam niezbyt przyjemne doznania, gdy zjeżdżając z górki, nasze nogi będą kręcić się niczym u chomika w kołowrotku.

Przełożenie w ostrym kole to również bardzo ważny aspekt wpływający na to jak szybko i przez jak długi okres czasu będziemy w stanie jechać oraz a to jak łatwo będzie nam się skidowało.

Po więcej informacji odsyłamy do naszego wpisu o tym zagadnieniu.

Pedały rowerowe

W single speedzie całkowicie wystarczającym rozwiązaniem będą zwykłe pedały platformowe.

Ostre koło natomiast, wymaga zastosowania jakiegoś systemu mocowania stopy. Dzięki temu będziemy mogli bezpiecznie skidować i jeździć z dużą kadencją.

Najpopularniejszym rozwiązaniem na miasto są strapy, czyli szerokie paski przeplecione przez pedał, w które możemy włożyć stopę.

Dużym wzięciem cieszą się również pedały SPD, które zapewniają najpewniejsze, najstabilniejsze połączenie z rowerem.

Więcej o pedałach możecie przeczytać w tym wpisie.

Ostatnią kwestią na jaką warto zwrócić uwagę jest waga roweru oraz jakość użytych części. 

Oczywiście na lżejszym ostrym kole czy single speedzie przyjemniej i lepiej się jeździ. Waga ma wpływ na reakcję roweru na nasze ruchy, przyspieszenie czy prowadzenie roweru. 

Nie oto jednak tylko chodzi. 

To właśnie waga roweru pokazuje z jakiej klasy części jest on zbudowany. Generalnie można przyjąć zasadę, że im część jest gorszej klasy tym jest cięższa. 

Różnica w jakości roweru o wadze 11kg i 8kg jest dlatego kolosalna. Co do samych części warto zwrócić uwagę na koła - powinny być możliwie lekkie i wytrzymałe. Duże znaczenie ma też korba - mechanizm korbowy dobrej klasy zapewnia równomierne napięcie łańcucha i lepsze przekazanie mocy na koło. 

Copper Ostre Koło

Czy każdą ramę można dostosować do napędu typu ostre koło?

W przypadku napędu ostre koło bardzo ważne jest napięcie łańcucha. Tylne koło powinno być przesunięte do tyłu tak, aby łańcuch był dobrze napięty - po naciśnięciu od góry najlepiej żeby uginał się na około 1 do 1,5cm. W przeciwnym razie łańcuch nie będzie dobrze przenosił napędu i może spaść.

Najłatwiej napiąć koło w przypadku poziomych haków oraz długich haków otwartych pod kątem 45 stopni. Jeśli rama ma haki pionowe to wtedy konieczne będzie zamontowanie dodatkowego napinacza łańcucha.

Ostre koło
Poziome haki

Inną kwestią, na którą warto zwrócić uwagę to właśnie geometria i szerokość montażowa tylnego widelca. Dobrze, żeby rama była dostosowana pod koła szosowe np. 700x26c lub 700x28c, bo wtedy prześwity między kołami, a ramą i widelcem będą małe i rower będzie wyglądał dobrze i zachowa sportowy charakter.

Jeśli chodzi o tylny widelec to dobrze żeby szerokość ramy wynosiła 120mm, bo takiej wymagają typowe piasty z gwintem pod zębatkę ostrokołową. Jeżeli szerokość ta wynosi 130 lub 135mm to wtedy można zastosować piastę z podkładkami np. firmy Sturmey Archer. Są one jednak z reguły cięższe i niższej jakości. 

Jeśli szukasz roweru single speed lub ostre koło dobrej klasy, ale wciąż za rozsądne pieniądze, a przy okazji chciałbyś wesprzeć lokalną manufakturę to napisz do nas na hello@locabikes.com lub zadzwoń na numer 690433252. Stworzymy dla Ciebie spersonalizowany rower, który da Ci wiele radości. 

O BLOGU

Na tej stronie zebraliśmy opinie na temat naszych rowerów. Przeczytaj co sądzą o nas eksperci z branży, media i przede wszystkim nasi klienci.

Loca Bikes to wrocławska manufaktura rowerowa. Od 2016 roku wyprodukowaliśmy kilkaset spersonalizowanych rowerów i możemy śmiało powiedzieć, że trochę już na ten temat wiemy. W ramach bloga chcemy się tą wiedzą dzielić i zarażać Was rowerową pasją. Znajdziecie tu liczne porady, a także artykuły o kulturze rowerowej i historii kolarstwa.

SUBSCRIBE & FOLLOW

FIND US ON FACEBOOK

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium