Bardzo ważną kwestią przy wyborze roweru posiadającego tylko jeden bieg jest wybór przełożenia. Decydując się na napęd typu ostre koło lub single speed uwalniamy się od ciężaru przerzutek.

Oznacza to, że nasze dwie zębatki rowerowe, a konkretniej ich wielkość, będą głównym czynnikiem wpływającym na naszą kadencję, jak szybko przyśpieszamy i jak możemy się maksymalnie rozpędzić. Ma to kolosalny wpływ na komfort naszej jazdy. 

Ponadto, jak mówi nam już sama nazwa typu napędu, nie będziemy mieli możliwości zmiany biegu podczas jeżdżenia. Dlatego należy dobrze przemyśleć ten parametr przy wyborze części do naszego wymarzonego roweru.

#1 Kadencja na rowerze

Co oznacza w ogóle to pojęcie? Najprościej ujmując, jest to ilość obrotów korby na minutę (często zapisywana jako rpm – revolutions per minute), czyli to z jaką prędkością jesteśmy w stanie pedałować.

Optymalna kadencja sprawi, że będziemy jeździć szybciej, płynniej i co najważniejsze, unikniemy poważnych kontuzji kolan. 

Wartość ta najczęściej powinna mieścić się w przedziale 60-110 rpm i jest zależna od naszej kondycji, przytoczonego już przełożenia, geometrii naszej ramy i wynikającej z niej prawidłowej (lub nie) pozycji na rowerze oraz wielu innych czynników. 

Aby mocniej zagłębić się w temat możemy zacząć np. od tego filmu.

Niedzielni rowerzyści mają najczęściej tendencje do jeżdżenia z niską kadencją, natomiast zawodowi kolarze utrzymują się raczej w górnej granicy zakresu.

Nie oznacza to jednak, że pedałowanie, niczym w peletonie Tour de France automatycznie zagwarantuje nam osiągnięcie wyższej prędkości. Wszystko jest zależne od naszych osobistych predyspozycji. Warto jednak nauczyć się pedałować z wysoką kadencją, zapewni nam wyższe osiągi i oszczędzi nasze stawy.

#2 Zębatki rowerowe

Siła naszych nóg w rowerach jednobiegowych jest przenoszona przez łańcuch i zębatki rowerowe - przednią (nazywaną blatem) oraz tylną.

Dzieląc ilość zębów tej pierwszej przez tą drugą uzyskamy wartość ratio, która będzie odpowiadała za to, ile razy obróci się koło podczas jednego obrotu korbą. Przykładowo, blat, który ma 48 zębów razem z tylną zębatka, posiadającą ich 16 da nam ratio 3,0, a np. zestaw 48/17 da 2,82.

Zagłębiając się w matematyczne szczegóły i licząc obwód koła dowiemy się jaką odległość nasz rower przejeżdża przy jednym obrocie. Jak cała ta teoria przekłada się na rzeczywistość? Im większa zębatka przednia, a mniejsza tylna tym większe ratio – i odwrotnie.

#3 Wartość przełożenia w rowerze

Przechodząc do sedna i skutków jakie niesie za sobą manipulacja tą wartością – im większe ratio tym trudniej będzie nam się rozpędzić i tym mniejszą kadencję będziemy uzyskiwali. Prościej będzie nam jednak utrzymać duże prędkości.

Małe ratio pozwala nam zwiększyć rpm i uzyskać odwrotne efekty – przy tej samej prędkości łatwiej będzie nam się pedałowało, jednak będziemy musieli się bardziej „namachać”. Jeżeli przesadzimy
w jedną stronę, przez obciążenie nasze kolana nas prawdopodobnie znienawidzą. W drugą zaś uzyskamy efekt „chomika na kołowrotku”. Więcej możecie poczytać np. tu.

Bardzo proste, a jednak diametralnie zmieniające nasze odczucia z jazdy – zarówno na plus, jak i na minus. W szczególności na rowerze typu ostre koło.

#4 Piasty planetarne i ostre koło

Istnieją już na rynku modele piast, które pozwalają nam się cieszyć jednocześnie z rozwiązań z obu światów - ostrego koła i przerzutek. Działają one na podobnej zasadzie co znany i lubiany
w środowisku rowerowym model Shimano Nexus 8, którego używamy u nas  w rowerach miejskich.

Posiadają jednak gwint pozwalający nakręcić kontrę oraz zębatkę torową. Mogą być idealnym wyborem do roweru, jeżeli mieszkamy w górzystym terenie.

#5 Skid patche – jak nie zniszczyć opony w ostrym kole w tydzień

Decydując się na taki, a nie inny rodzaj napędu dla wielu osób sporą motywacją była nauka skidowania czyli techniki hamowania jedynie za pomocą naszych nóg, zarezerwowanej dla ostrego koła.

Blokując tylne koło wchodzimy w poślizg i zaczynamy „palić gumę” podobnie jak w aucie. Istnieją tylko dwa horyzontalne ułożenia korby (lewa lub prawa noga z przodu), w których skid jest możliwy do wykonania w efektywny (i oczywiście efektowny) sposób.

Posiłkując się wcześniejszą teorią dotyczącą ratio możemy dojść do wniosku, że przy takim hamowaniu nasza opona nie ma szans ścierać się równomiernie. Miejsca, w których styka się ona
z podłożem podczas skidów zostały ochrzczone właśnie mianem skid patchy. Może być ich mniej lub więcej, od jednego do kilkudziesięciu w zależności od przełożenia.

Im większa ich ilość, tym równomierniej zużywa się opona rowerowa i tym dłużej nam posłuży. Aby obliczyć tę wartość oraz przeanalizować ratio i kadencję możemy posłużyć się jednym z wielu kalkulatorów dostępnych w internecie. 

#6 Optymalne przełożenie w rowerze typu ostre koło

Przy wyborze optymalnego przełożenia musimy pamiętać o wielu czynnikach takich jak osobiste preferencje, siła nóg czy przewyższenia terenu.

Jeżeli np. mieszkamy w górzystych rejonach zbyt niskie przełożenie sprawi, że nasze nogi przy zjazdach będą poruszać się z prędkością światła, co aż się prosi o wypadek. Szczególnie jeżeli używamy strapów lub pedałów spd (więcej poczytacie o tym w naszym innym artykule). Natomiast przy zbyt wysokim w połowie pagórka będziemy prawdopodobnie musieli zsiąść z roweru i go prowadzić.

Na płaskie tereny dla większości osób idealne jest ratio od 2,6 do 3,0. Dolna wartość tego zakresu przy kadencji rzędu 90 rpm da nam ok. 30km/h, natomiast górna 34km/h 

Jeżeli dopiero rozpoczynamy przygodę z rowerami typu single speed lub ostre koło, idealna będzie wartość przełożenia w okolicach 2,8. Standardowo, właśnie takie montujemy w naszych rowerach. Jeżeli jednak potrzebujesz innego, daj nam znać, bez problemu zmienimy ten parametr.

Zaczynając od środkowej wartości najłatwiej będzie nam rozeznać się w naszych potrzebach. Po pojeżdżeniu przez jakiś czas możemy zdecydować czy ratio jest dla nas odpowiednie, czy jednak potrzebujemy większego lub mniejszego. 

W przypadku decyzji o zmianie nie musi ona wcale ciągnąć za sobą wysokich kosztów ani nakładu pracy. Wystarczy wymiana tylnej zębatki. Ceny zaczynają się już od 20zł, a całą operację możesz przeprowadzić sam lub przejść się do serwisu rowerowego.

#7 Przełożenia w rowerze – każdy woli co innego

Wybór przełożenia w ostrym kole jest kwestią bardzo osobistą, a wartość tego parametru będzie różna dla każdego rowerzysty. 

Jeżeli jesteś dopiero na początku tej podróży, najlepiej eksperymentować lub wybrać się do serwisu rowerowego i poprosić o pomoc w doborze odpowiedniego ratio. 

Pamiętajmy też, że preferencje będą się zmieniać wraz z rozwojem masy mięśniowej i kondycji każdej osoby.

Zainteresowała cię idea ostrego koła, a może szukasz szybkiego, wszechstronnego roweru na miasto? Zapraszamy tutaj, aby zapoznać się z naszą ofertą.