Kupując gravela, rodzaj napędu będzie prawdopodobnie jednym z Twoich pierwszych dylematów. Czemu producenci zaczęli nagle montować tylko jeden blat z przodu i czy ma to jakikolwiek sens przy normalnej jeździe? 

Ciężko tak naprawdę powiedzieć i znowu, jak mantra przychodzą na myśl słowa, że „nic nie jest do wszystkiego”. Napęd 1x11 to już standard w MTB i CX, ale jak w takim razie gravel ma się do tego rodzaju napędu?

Napęd 1x11 – od czego wszystko się zaczęło?

Pierwszą firmą rowerową, która porzuciła przednią przerzutkę i postawiła na napęd 1x11 był SRAM. 

Od 2012 roku ich rozwiązanie najpierw rozprzestrzeniło się na świat MTB, następnie płynnie przeszło do wyścigów przełajowych, aby wreszcie wylądować w rowerach adventure i gravelach.

Rower gravel – co to w ogóle jest?

Żeby odnieść się jakoś do naszego problemu najpierw należałoby pokrótce scharakteryzować rowery szutrowe i co jeszcze ważniejsze w tych rozważaniach – ich przeznaczenie.

Gravel, jak sama nazwa wskazuje, to rower do jazdy po żwirze i szutrze. Dla wielu osób rower uniwersalny, maszyna, która nadaje się na wszystko – od długiej wyprawy, przez szosową przejażdżkę, po wyjazd po bułki do sklepu. 

Technicznie jest to mutacja roweru szosowego endurance, z rozwiązaniami zaczerpniętymi z przełaja i MTB. Gravele mają szerokie wygięte do zewnątrz baranki (dla stabilności w ciężkim terenie), hamulce tarczowe (duża siła hamowania potrzebna przy jeździe z bagażem) i dużo otworów montażowych na błotniki, torby i sakwy. 

Geometria to wariacja na temat właśnie szosy endurance – wysoka główka dla wygody jazdy na długich trasach, łagodne kąty ramy, spora baza kół oraz nisko osadzona mufa suportu dla stabilnego i pewnego prowadzenia przy dużym obciążeniu i prędkości w trudnym terenie.

Rower gravel to zatem maszyna, która z jednej strony ma być bardzo uniwersalna pod względem pokonywanego terenu, z drugiej zaś, prosta, oporna na brud i uszkodzenia. No i co najważniejsze – musi być bardzo, bardzo wygodna. Powiedzmy teraz kilka słów o napędach jakie mamy do wyboru.

Charakterystyka napędu z jednym blatem

SRAM zmienił sposób postrzegania napędów z jednym blatem z przodu wprowadzając zębatki narrow-wide, teraz powszechnie używane w rowerach takich jak, gravel, przełaj czy mtb. 

Czym jest to rozwiązanie? przy normalnej np. 2-blatowej korbie wszystkie zębatki są tej samej szerokości, aby zmieścić się w łańcuchu. Przy zębatkach narrow-wide zęby są na zmianę szersze i węższe, aby dopasować się dokładnie w zewnętrzne i wewnętrzne ogniwa łańcucha, które są różnej szerokości. 

Dodatkowo blat posiada specjalne wyżłobienia zatrzymujące łańcuch. Nie musimy się zatem martwić o spadnięcie łańcucha przy jeździe, nie potrzebna nam też przednia przerzutka, ani prowadnica łańcucha. 

System narrow-wide w połączeniu z przerzutką, która ma tzw. sprzęgło, zapewniające lepsze napięcie łańcucha, daje nam optymalne bezpieczeństwo i pewność, że pozostanie on na swoim miejscu bez generowania dodatkowych oporów.

W trasie, dzięki swojej prostocie 1x11 może mieć sporą przewagę. Świetnie się również nada na cięższy teren. Uważajmy jedynie na bardzo duże zmiany wysokości, wtedy może nam nie starczyć przełożeń.

Charakterystyka napędu 2x11

Napędy z kilkoma blatami sprawnie funkcjonują od wielu lat. Co najważniejsze, zapewniają dużą uniwersalność ze względu na większy zasięg niż 1x11. 

Z użytku sportowego dawno wyszły napędy z 3 zębatkami z przodu. Ważyły więcej, a zmiana przełożeń nie była idealna. 2x11 wyeliminowało część tych bolączek. 

Napęd z kilkoma blatami pozwala na duże, gwałtowne zmiany przełożenia dzięki przedniej przerzutce i dokładną regulację, dzięki przerzutce tylnej. 

Na pewno na tym rozwiązaniu skorzysta gravel dużo jeżdżony w górach. Dalej jednak nie możemy używać wszystkich biegów ze względu na linie łańcucha przy skrajnych przełożeniach, mamy większą szansę na spadnięcie łańcucha i dodatkową przerzutkę do wyregulowania.

1x11 kontra 2x11 w gravelu – wady i zalety

Zalety

• Prostota - napęd 1x11 to jedna manetka i brak przedniej przerzutki, a więc o wiele mniej sprzętu do regulacji i duża oszczędność czasu. To również mniej elementów, które mogą się zepsuć.
• Korzystamy z każdej kombinacji zębate- w przeciwieństwie do 2x11, gdzie niektóre przełożenia się powtarzają, a inne są nieosiągalne z powodu linii łańcucha, napęd 1x11 wykorzystuje wszystkie biegi.
• Spadający łańcuch – w 1x11 nie jest żadnym problemem. Zębatki narrow-wide i sprzęgło przerzutki zapewniają maksymalne bezpieczeństwo.
• Linia łańcucha – nie musisz zastanawiać się czy dobrze wybrałeś przełożenie. W 1x11 każde z nich jest funkcjonalne.
• Niższa waga – wyrzucamy przerzutkę, manetkę i małą przednią zębatkę. Oszczędność jest spora.
• Głośność - dzięki sprzęgle w przerzutce, łańcuch o wiele mniej hałasuje w terenie.
  
• Czyszczenie – jeden blat z przodu bardzo ułatwia czyszczenie korby i dostęp do jej zakamarków.
• Koszty – po zużycie mamy 1 zamiast 2 blatów do wymiany.

Wady

• Szersza kaseta – żeby zapewnić dobry zakres przełożeń, odległości między zębatkami kasety są większe, więc nie możemy tak dobrze trzymać się kadencji. Dla niektórych osób nie będzie to żaden problem, dla innych zaś, całkiem duży.
• Mniejszy zakres przełożeń – przy napędach 1x11 mamy mniejszy zakres dostępnych biegów. Gravele LOCA Bikes będą posiadały kasety o szerokim zakresie dzięki czemu bezproblemowo wszystkie, poza najbardziej stromymi podjazdami.
• Linia łańcucha – nie na wszystkich przełożeniach jest idealna, więc może to prowadzić do szybszego zużycia napędu (ale musiałbyś ciągle jeździć na skrajnych zębatkach kasety.
• Kręcenie do tyłu – na bardzo niskich przełożeniach przy kręceniu pedałami do tyłu łańcuch może czasami zeskakiwać na inną zębatkę. Nie jest to jednak żaden problem przy normalnie jeździe.

Wybrać napęd 1x11 czy 2x11

Zależy to od twoich preferencji i tego, jakie trasy będzie pokonywał Twój gravel. Nie ma rozwiązania do wszystkiego. Podstawową zaletą napędu z dwoma blatami jest większy zakres przełożeń. 

Jeżeli zatem zamierzasz z dużym obciążeniem podróżować przez bardzo zróżnicowany, jeśli chodzi o wysokość, teren, przy napędzie 1x11 może ci czasami brakować niskich przełożeń. 

Problem do jakiegoś stopnia redukują kasety o szerokim zakresie i oczywiście napędy 1x12, które zapewniają już przełożenia dobre na każdy podjazd.

Brak przedniej przerzutki może ci również przeszkadzać jeśli nie lubisz przebijać się przez całą kasetę zanim dotrzesz do upragnionego biegu. 2x11 pozwoli ci na szybkie, duże zmiany przełożeń.

Zaletą napędu 1x11 jest prostota i bezpieczeństwo w terenie. Brak kilku elementów zapewnia nam lepszą wagę, a zębatki narrow-wide i sprzęgło sprawiają, że problem spadającego łańcucha odchodzi w niepamięć. 

Jeżeli wiesz po jakim terenie będziesz jeździł, albo po prostu masz pewność, że nie będziesz musiał pokonywać na zmianę płaskich prerii i dramatycznych podjazdów, napęd 1x11 może być dla ciebie. 

Montując kasetę o szerokim zakresie, w większości przypadków eliminujesz problem braku przełożeń i jako fan prostoty z czystym sumieniem możesz wybrać do gravela napęd z jednym blatem, nawet jeśli jedziesz w góry.

 

Zapraszamy na naszą stronę. W ofercie LOCA Bikes poza ostrymi kołami i rowerami miejskimi od niedawna możesz znaleźć również gravele!